Met zijn bijna honderd jaar oude vrachtschip Gudrun passeerde Dirk van Driel al aardig wat steden met een Nautisch Kwartier, maar in Groningen ontbreekt het daar nog aan. Tijd voor verandering, zegt hij. De plek heeft de gemeente volgens hem voor het oprapen: de Deense haven aan de kop van de Sontweg.
Met een steiger in het water langs de Sontbrug ontstaat daar een haven van pakweg 65 bij 250 meter. Groot genoeg voor tien varende woonschepen om de druk op een plekje in de Noorderhaven te verlichten.
Groningen, met haar grote maritieme historie, zou met zo’n Kwartier in de voetsporen treden van steden als Amsterdam (de Museumhaven bijvoorbeeld, pal naast de toegang tot de IJ-tunnel) of Rotterdam, waar zo’n tweehonderd historische schepen in diverse oude havens liggen. In Berlijn zag hij ook al iets dergelijks. En in Gent, waar het in onbruik geraakte Handelsdok dankzij twee historische havenkranen zeer sterk op Groningen lijkt. Bijna overal liggen de schepen aan kop (voorplecht) of kont (achtersteven) aan zo’n steiger.
,,Daar is in de Deense Haven ook alle ruimte voor’’, zegt nautisch adviseur Van Driel. Zijn plan past volgens hem bovendien perfect bij de gemeentelijke plannen met de ‘landtong’ aan de noordzijde van de haven. Op dat schiereiland is nu nog de Ritsema groep (van het havenbedrijf, de zand- en grindhandel en sierbestrating) gevestigd. Het wordt omgetoverd tot Havenpark, als onderdeel van nieuwbouwwijk Stadshavens langs het Eemskanaal.
In de wijk tussen de Oosterhaven(brug) en het Nieuwe Winschoterdiep komen zo’n 3300 woningen. Het eilandje waar nu nog bergen met zand en grond liggen, was ooit een containerhaven en nog eerder gemeentelijk op- en overslagbedrijf voor (zee)schepen.
Groningen wil van die plek een hotspot voor de wijk en de stad maken. De twee historische havenkranen op rails en de voormalige zakkenloods blijven staan, net als de COVA schoorsteen en het EMG-gebouw verderop in de wijk. Naast wonen krijgt het park een bijzondere rol als cultureel beweegpark: met sportfaciliteiten, podia en andere ‘broedplaatsen van kunst’, aldus de gemeentelijke plannen.
,,Prachtig prachtig’’, zegt Van Driel. ,,Maar gek genoeg is er geen aandacht voor de haven zelf, terwijl die daar pal naast ligt en een dynamische, schone en duurzame aanvulling op het park kan zijn.’’
In een haven horen schepen thuis, zegt Van Driel. ,,De Deense Haven mag geen grijs vlak zonder functie blijven, zoals die nu op de tekeningen staat. Want dat is vreemd en onnodig. Schepen vormen een mooie aanvulling op de plannen en doen de naam van de wijk, Stadshavens, eer aan.’’
Hij denkt aan varend erfgoed, maar ook aan bijzondere schepen met ateliers of ambachtelijke werkplaatsen. ,,Zo’n nautisch kwartier is een extra publiekstrekker voor het park. Er is bovendien plek voor de sleepvaartbedrijven die nu aan de Bornholmstraat zitten.’’
Langs de oever van het park zelf is volgens hem voldoende ruimte voor meerdere horecaschepen, zoals een pannenkoekschip. ,,Al met al zal het huidige, weinig aantrekkelijke uitzicht op de Sint Petersburgweg ervan opknappen.’’ Van Driel heeft met deze zienswijze de gemeente gevraagd om er alvast rekening mee te houden bij het opstellen van een omgevingsplan.
Op 20 mei 2021 verscheen dit artikel in de krant
Update 1 juli 2021: Gemeenteraad enthousiast over plan voor Deense Haven